به نقل از «آنا»

غربت عروسک «گلین بالا» با قدمتی بیش از هزار سال

تاریخ انتشار: ۱۵ تیر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۱۵۰۹۵۴

به گزارش خبرنگار گروه فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری آنا، مفهوم تجاوز فرهنگی، چنان که از نامش بر می‌آید نه خشونتی نیاز دارد و نه زور و اجباری. تجاوز فرهنگی به نوعی پذیرش خودخواسته فرهنگی غیر است در سایه غفلت از فرهنگ خودی. آنجایی که تمامی‌ داشته‌های سینه به سینه را کناری بگذاری و با یک ناآگاهی، زیبایی و هویت خود را در پیروی و مصرف یک کالای غیرخودی بدانی.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

کالای غیرخودی برای فروش خود حاضر است تو را از داشته‌هایت دور کند و روزی فرا می‌رسد که تو فراموش می‌کنی کجا ایستاده‌ای.

این داستان در مورد تمامی‌عروسک‌های بومی ‌ایرانی اتفاق افتاده است. در بین اقوام مختلف ایرانی به واسطه سابقه فرهنگی که از آن برخوردارند نمونه‌های متنوعی از اسباب بازی و عروسک دیده می‌شود که در حال رخت بستن از زندگی مردم است. کافی است سری بزنید به موزه‌های عروسک در تهران و کاشان تا ببنید که حتی عروسک بومی‌ شهر خود را نیز نمی‌شناسید. اما در مقابل ویترین مغازه‌ها را شخصیت‌های والت دیزنی انباشته است و کودکان نیز تحت تأثیر بازی‌های رایانه‌ای، انیمه‌ها و کارتون‌ها، عروسک‌های این شخصیت‌ها را بیشتر می‌پسندند. والدین نیز با پرداخت هزینه‌های قابل توجه چنین عروسک‌هایی را برای فرزندان خود می‌خرند، غافل از اینکه این عروسک‌ها در حکم همان پذیرش بی‌چون و چرا و خودخواسته فرهنگ غیر بومی‌است.

کودکان آذری با گلین بالا آرام می‌گرفتند

یکی از کهنسالان ساکن در اردبیل می‌گوید زمانی که این عروسک‌های پلاستیکی باب نشده بود، مادران با پارچه، چوب، سنگ و نخ برای کودکان خود عروسک می‌ساختند.

رؤفت محمدی به «گلین بالا» اشاره می‌کند و می‌گوید این عروسک از زمانی که من به یاد دارم ساخته می‌شد و مادران این عروسک‌ها را به فرزندان خود هدیه می‌کردند تا کودک با آن بازی کند و آرام شود.

نه تنها گلین بالا به معنی عروس کوچک، ارتباطی یا پدیدۀ کودک همسری ندارد بلکه مطابق بررسی‌های عمار احمدی نامگذاری این عروسک بیشتر به دلیل کوچک و شیرین بودن آن است.

این مردم شناس با مراجعه به روستاها و شهرهای مختلف استان اردبیل و پرسش از مردم محلی ساکن در این مناطق به این نتیجه رسیده است که قدمت این عروسک می‌تواند به قبل از اسلام برگردد.

احمدی به وجود عروسک‌های مختلفی از جمله تکم، چؤمچه، خاتین، دودو، بیچه و گلین باجی در منطقه آذربایجان اشاره کرد و گفت: عروسک گلین بالا بیش از سایرین شناخته شده است و در مرور زمان تحولات فرمی ‌داشته است.

این عروسک که همچنان توسط برخی علاقه‌مندان به فرهنگ بومی‌ تولید می‌شود به مانند عروسک‌های بومی ‌دیگر نه تنها برای کودکان شناخته شده نیست بلکه بزرگسالان جوان و میانسال نیز به یاد ندارند که نمونه‌ای از آن را داشته باشند.

این در حالی است که این عروسک به سادگی با مواد دم دستی از جمله پارچه‌های دور ریختنی، چوب، نخ و در بطری قابل ساخت است. عروسکی که نسل‌های متمادی با آن آشنایی دارند و به هرکودکی معرفی شود هویت با سابقه و دیرینگی فرهنگی‌اش را یادآوری می‌کند.

انتهای پیام/

منبع: آنا

کلیدواژه: عروسک فرهنگ ایرانی عروسک ایرانی جنگ فرهنگی گلین بالا عروسک ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ana.press دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «آنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۱۵۰۹۵۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

نخستین جشنواره فیلم دینی رضوان برگزار می‌شود 

قائم مقام وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی از برگزاری اختتامیه نخستین جشنواره فیلم دینی رضوان در آبان ۱۴۰۳ خبر داد و گفت: این رویداد ادای دین به باورهای دینی مردم و جزو نوآوری‌های جشنواره فرهنگی هنری امام رضا (ع) است. 

به گزارش خبرگزاری ایمنا، سیدمحمد هاشمی امروز _شنبه هشتم اردیبهشت_ در دیدار مدیران و دبیران جشنواره امام رضا (ع) اظهار داشت: در دور جدید جشنواره بین‌المللی فرهنگی و هنری رضوی چند ایده مرکزی برای این کار وجود داشت که برای تخصصی شدن به سمت کارهای مردمی و اثرگذار پیش برود.

وی افزود: دومین ایده استفاده از چهره‌های فرهنگی و هنری بود که در صدر آن فرهاد قائمیان با تعهد همیشگی و عشق به امام رضا (ع) این مسئولیت را پذیرفت و اهتمام کامل و ویژه به کار گذاشتند؛ دیگر افرادی که همت کردند تا جشنواره‌ای برگزار شود و با کارگاه‌ها و رویکرد آموزشی آن دامنه‌های جدیدی در عرصه فرهنگ و هنر شکل بگیرد. با این مجموعه کارها، به این هدف خود نزدیک‌تر شدیم.

قائم مقام وزیر فرهنگ اضافه کرد: تلاش شد با تجمیع جشنواره‌های همگون و با اهتمام اعضا در بخش‌های سیاستی و اجرایی، کار قوام بیشتری پیدا کرده است.

برگزاری جشنواره دینی فیلم رضوان در آبان ۱۴۰۳

هاشمی گفت: اختتامیه اولین فیلم دینی فیلم رضوان آبان ۱۴۰۳ با دبیری محمدحسین لطیفی در این دوره از جشنواره رضوی برگزار می‌شود که امید است نقطه عزیمتی در این کار شود و با این کار ادای دینی در باورهای دینی مردم کرده باشیم و کار مؤثری باشد و این رویداد جزو نوآوری‌های جشنواره امام رضا (ع) است.

وی عنوان کرد: تلاش شده تا خروجی‌های جشنواره‌ها را تا انتها دنبال کنیم تا نتایج اثرگذاری داشته باشد و در خروجی انتهایی کار این نیت را به منصه ظهور برسانیم و به سبد محصولات رویدادهای مردمی اضافه شود.

قائم مقام وزیر فرهنگ با بیان اینکه راهبری جشنواره دوره بیست‌ویکم با مدیریت فرهاد قائمیان انجام شده است، عنوان کرد: امسال در کنار دیگر رویدادها، روایت آوای رضوی با حضور هوشنگ جاوید و احمد صبری به دبیری سیدمجتبی ذبیحی در حال انجام است، همچنین جشنواره روستایی رضوی در سطح ملی و به صورت حرفه‌ای با دبیران تراز ملی شکل مطلوبی به خود گرفته است.

منبع: ایرنا کد خبر 748336